«احمد شهید»، گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل در امور ایران، روز سه‌شنبه ۲۷ اکتبر ۲۰۱۵ (۵ آبان ۱۳۹۴) ، نهمین گزارش خود را در مورد وضعیت حقوق بشر در ایران به هفتادمین مجمع عمومی ملل متحد ارایه کرد. گزارش کامل را در اینجا بخوانید (انگلیسی).
خلاصه‌ای غیرجامع از این گزارش را در پی می‌خوانید؛
– افزایش شمار اعدام‌ها: سرانه اعدام در ایران از هر کشور دیگری در دنیا بالاتر است. روند افزایش از سال ۲۰۰۵ آغاز شده و در سال ۲۰۱۴ با ۷۵۳ اعدام به اوج رسیده است. در هفت ماه نخست ۲۰۱۵، دست‌کم ۶۹۴ نفر، از جمله ۱۰ زن و یک نوجوان اعدام شده‌اند و دست‌کم ۳۳ مورد اعدام در انظار عمومی اجرا شده است. اگر روند کنونی اعدام‌ها ادامه یابد، شمار اعدام‌شده‌ها تا آخر سال ۲۰۱۵ به ۱،۰۰۰ تن می‌رسد. دست‌کم ۶۹ درصد اعدام‌ها در نیمه اول سال ۲۰۱۵ به مواد مخدر مربوط بوده است.
– مجازات‌های ظالمانه: از جمله خارج کردن چشم یا کور کردن به عنوان قصاص اجرا شده است.
– سرکوب آزادی اندیشه و بیان و حقوق مدنی و محدودیت‌ها برای تجمع و ایجاد تشکل‌های مستقل صنفی ادامه دارد. اقدامات سپاه پاسداران و پلیس سایبری ایران در احضار، بازجویی و بازداشت روزنامه‌نگاران، نویسندگان، فعالان شبکه‌های اجتماعی و مدافعان حقوق بشر ادامه یافته است. در ماه آوریل سال ۲۰۱۵ دست‌کم ۴۶ روزنامه‌نگار و فعال رسانه‌های اجتماعی در ایران یا در بازداشت به‌سر می‌بردند یا برای آنها حکم‌هایی صادر شده بود. از آن تاریخ تنها تعداد کمی از این افراد از حبس آزاد شده‌اند.
– طی ۱۵ روز نخست ماه رمضان بیش از ۴۸۰ نفر در ایران به خاطر روزه‌خواری شلاق خورده‌اند.
– دست‌کم ۲۳۳ اعتراض کارگری از ماه مارس ۲۰۱۴ تا مارس ۲۰۱۵ رخ داده و دست‌کم ۲۳۰ نفر بازداشت شده‌اند.
– قوانین ناقض حق آزادی بیان، حق تشکل و حق گردهمایی مسالمت‌آمیز و محدودیت‌ها بر آزادی بیان، و نداشتن دسترسی به دادرسی عادلانه ادامه دارند.
– احکام سنگینی علیه اشخاصی صادر می‌شود که از حق آزادی بیان خود استفاده کرده اند. این احکام به اتهام‌هایی چون «بلیغ علیه نظام»، «توهین به چهره‌های سیاسی و مذهبی» و «اقدام علیه امنیت ملی» صادر شده‌اند.
– تبعیض‌ها علیه اقلیت‌های دینی و قومی در برخورداری از حقوق مدنی، سیاسی یا اقتصادی ادامه دارد. اقلیت‌های دینی از جمله بهاییان، نوکیشان مسیحی، و دراویش نعمت‌اللهی گنابادی با تبعیض و محدودیت‌های گسترده‌ای روبرو هستند و ده‌ها تن از پیروان این اقلیت‌ها همچنان در زندان به سر می‌برند.
– نقض حقوق زنان رایج است. طرح‌هایی در دست بررسی است که حقوق زنان را، برای مثال در زمینه اشتغال، محدود کنند و به اجازه شوهر واگذارند. در زمینه حقوق برابر زن و مرد، ایران از میان ۱۴۲ کشور در پنج درصد آخر جدول قرار دارد.
انتظارات از حکومت جمهوری اسلامی در مسایل حقوق بشری
رادیو بین‌المللی فرانسه گفتگویی در باره‌ی آخرین گزارش احمد شهید، با «عبدالکریم لاهیجی»، رئیس فدراسیون بین‌المللی جامعه‌های حقوق بشر، انجام داده است. این گفتگو را اینجا بشنوید:
گزارش «رادیو بین‌المللی فرانسه»: «بر اساس گزارش احمد شهید، گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل در امور ایران، فشار آوردن کشورهای غربی به ایران، در مسایل حقوق بشری، می‌تواند این کشور را وادار به آوردن تغییراتی در این زمینه کند.»
«جمهوری اسلامی ایران برای اولین بار، درباره‌ی حقوق بشر وارد گفتگو با سازمان ملل شده است و در مورد وضعیت حقوق بشر در این کشور پاسخ مفصلی داده است. این درحالی است که از آغاز سال تاکنون، در ایران حدود ۸۰۰ نفر اعدام شده‌اند و احتمالا تا پایان سال، این رقم به هزار نفر خواهد رسید.»
«عبدالکریم لاهیجی، رئیس فدراسیون بین المللی جامعه‌های حقوق بشر، در گفتگو با بخش فارسی رادیو بین‌المللی فرانسه می‌گوید که با در نظر داشت اینکه با تحریم‌های غربی، ایران ناگزیر شد که با کشورهای عضو دائمی شورای امنیت سازمان ملل به اضافه‌ی آلمان به گفتگو بنشیند، ما امیدواریم که جمهوری اسلامی توجه داشته باشد که نفس تعیین یک گزارشگر ویژه از سوی شورای حقوق بشر درباره‌ی وضعیت حقوق بشر در ایران، یک مساله‌ی اساسی است و نشان می‌دهد که وخامت وضع حقوق بشر در ایران تا چه حدی است.»
«در ادامه آقای لاهیجی از جزئیات این مشکل می‌گوید و اینکه یکی از پیشنهادات این است که مسوولین جمهوری اسلامی از اعدام قاچاقچیان مواد مخدر خودداری کنند؛ با این کار می‌شود از ۷۰ درصد موارد اعدام جلوگیری کرد، ولی وضعیت زندانیان سیاسی هم بسیار بد است و باید به همه‌ی این مسایل توجه شود.»