در جهان ساخت سد و آبگیر بر روی رود‌ها و رودخانه‌ها اهدافی را همچون تولید برق،تامین آب شرب،تامین آب کشاورزی و صنعتی و جلوگیری از سیلاب‌ها را دنبال می‌کند که با مطالعات کارشناسی و محیط زیستی ساخته میشود اما متاسفانه در ایران سد هایی بدون در نظر گرفتن آسیب‌های زیادی که به محیط زیست و مردم میزند ساخته شده یا در دست احداث است و فقط تنها انگیزه ساخت آن به خاطر سود کلانی است که نصیب عده‌ای سود جوو میشود.قرار گاه خاتم الانبیأ که زیر نظر سپاه پاسداران است یکی از شرکت هایی است که بدون برگزاری مناقصه بیشتر پروژه‌های عمرانی کشور را در دست دارد مخصوصاً پروژه‌های سد سازی را.
بر طبق آمار برای احداث هر سد به طور متوسط ۲ تا ۴ هزار میلیارد تومان منابع تخصیص مییابد و چند هزار میلیارد تومان هم برای ایجاد شبکه‌های انتقال آب از سازمان مدیریت گرفته میشود بنابر این هر پروژه سد سازی برای این قرارگاه سود خوبی را به همراه دارد و این سود خوب دلیلی شده است که در کشور ۴۰۰ سد و آب بند ساخته شده و هنوز هم بر ساخت آن اصرار می‌ورزند،سد‌های مختلفی که بدون ملاحظات و ارزیابی زیست محیطی ساخته و یا در حل ساخت هستند.یکی از این سد سازی‌های غیر اصولی و غیر کارشناسانه سد گتوند هست که نمونه بارز و روشن سد سازی‌های غیر آگاهانه و غیر مسئولانه است که تاکنون هیچ مسئولی بابت آن مؤاخذه نشده و حتا هیچ مقام دولتی از مجریان این تاره هیچ سالی نکرده‌اند که دلیلش کاملا روشن است.نمونه دیگر از این سد سازی‌ها را در منطق مرکزی ایران شاهد هستیم،این مناطق که تنها ۱۰ تا ۱۲ در سد آب کشور در آن جاری است بیش از ۲۰۰ سد ساخته شده یا در دست احداث است که این نشان دهنده این است که هدف از ساخت سد فقط و فقط کسب در آمد کلان و چپاول سرمای ملی است و نه آبادانی و حفظ محیط زیست و منابع آبی.
قبل از اینکه این گزارش را به اتمام برسانم یک تاریخچه مختصر از شروع سد سازی معاصر در ایران و اثرات مخرب سد‌ها را بر محیط زیست بیان می‌کنم:اولین سد در ایران سد گلپایگان بود که در سال ۱۳۲۳ مورد مطالعه قرار گرفت و پس از عملیاتی شدن در سال ۱۳۳۶ به بهره برداری رسید .تا به امروز ۵۵۴ سد در ایران ساخته شده است که قبل از انقلاب حجم کل سد‌ها ۱۲ میلیارد متر مکعب بود در حالی که طبق آمار دولتی این میزان به ۴۰ میلیارد و ۷۰۰ میلیون متر مکعب رسیده است.
و اما سد سازی‌ها و اثرت آن بر محیط زیست
۱.باعث نبودی کشاورزی و اکوسیستم در مناطق پائین دست سد‌ها میشود.
۲.باعث خشک شدن تالاب ها،رودخانه‌ها و دریاچه‌ها شده که باعث تولید ریزگرد در کشور شده است.برای مثال می‌تونم به هامون،ارومیه،گاوخونی،بختگان اشاره کنم.
۳.تخریب و نابودی جنگل ها(۵ تا ۷ میلیون هکتار)
۴.نابودی چشمه و چشمه سار ها.
۵.تجمع آب در پشت سد‌ها باعث تبخیر حجم زیادی آب شده که مطالعات نشان میدهد این رقم بین ۷ الی ۹ میلیارد متر مکعب و در برخی از مطالعات تا بالای ۱۰ میلیارد متر مکعب در کشور به ثبت رسیده است.آیا به نظر شما نباید به این تجارت که باعث نابودی محیط زیست کشورمان شده پایان داد؟
نوشته شده نادر زندی
