آنچه در پی میآید گزارش اجمالی و ماهیانه وضعیت حقوق بشر در ایران در دوره زمانی دی۹۵ است که به همت نهاد آمار، نشر و آثار مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران تهیه شده است، این گزارش با توجه به حجم محدود آن و نیز به دلیل عدم اجازه فعالیت گروههای مستقل مدافع حقوق بشر در ایران نمیتواند بازتابدهنده کامل وضعیت حقوق بشر در ایران باشد.
لازم به یادآوری است بخش آمار این تشکل بهصورت سالانه گزارش مفصلتر خود را به اشکال آماری و تحلیلی از وضعیت حقوق بشر در ایران منتشر میکند.
گزارش تفصیلی، آماری نقض حقوق بشر در دی ماه ۱۳۹۵
در دی ماه سال ۱۳۹۵ نقض سامانمند حقوق بشر در ایران همچنان مانند گذشته ادامه داشت و در این ماه حکم اعدام ۷۱ نفر در استانهای البرز، آذربایجان شرقی و غربی، خراسان رضوی، فارس، کرمانشاه، گیلان، مرکزی، هرمزگان اجرا شد.
اعدام
متأسفانه در آذرماه ۹۵ تعداد قابلتوجهی از زندانیان اعدام شدند از برجستهترین گزارشها اعدام در این ماه باید به اعدام دستکم ۱۶ زندانی در رجایی شهر و ندامتگاه کرج ، چهار زندانی در مشهد اعدام شدند، اعدام یک کودک-مجرم در کرمان، و اعدام دستکم سه زندانی در زندان مرکزی قزوین اشاره کرد.
در دی ماه ۹۵ در کنار تمام اعدامهای صورت گرفته شاهد بخشش و نجات محکومین به قصاص نیز بودیم.
حقوق اقلیتها
این ماه همچنین با تداوم تعرض به حقوق اولیه اقلیتهای قومی و دینی در ایران همراه بود که بارزترین آنها، بازداشت توام با خشونت سجاد افروزیان در ملکان، زخمی شدن سه شهروند بلوچ در پی تیراندازی مستقیم سپاه در سرباز، بازداشت ۴۹ نفر در زاهدان در جریان اعتراض به تخریب منازل بودند.
در رابطه با نقض حقوق شهروندان بهایی نیز همانند گذشته شاهد تبعیض و آزار و اذیت متعدد بودیم، گزارشات، از جمله گزارش بنیاد شهید سرباز بهایی جان باخته در جنگ را به رسمیت نمی شناسد / اسناد، محرومیت نازنین نیکوسرشت، دانشجویی بهایی از ادامه تحصیل.
درزمینهٔ حقوق شهروندان اهل سنت نیز گزارشهایی منتشر گردید از جمله گزارش احضار دو تن از اساتید ‘عین العلوم گشت’ به وزارت اطلاعات.
درزمینهٔ حقوق دراویش نیز گزارشهایی در دی ماه منتشر شد، بازداشت یک درویش گنابادی در تبعیدگاهش در بندرعباس، بازداشت یک ساعته ‘مجلسدار’ دراویش گنابادی در قم ازجمله آن بود.
حقوق کودکان
درزمینهٔ حقوق کودکان نیز گزارشهایی در این ماه داشتیم که برجستهترین آنها عبارت بود از در خراسان شمالی بیش از ۲۳۵۰ دانش آموز از تحصیل بازمانده اند، شناسایی ۱۰۹ کودک سوء تغذیهای زیر شش سال در ماهنشان،قتل هولناک نوزاد ۵ ماهه توسط مادرش در شیراز.
حقوق زنان
درزمینهٔ حقوق اولیه زنان در ایران همچنان در ماهی که گذشت قدم جدی برای تحقق شعار برابری جنسی از سوی دولت و دستگاههای اجرایی برداشته نشد، زنان ایرانی همچنان شاهد نقض متعدد حقوق خود بودند، از پراهمیتترین گزارشهای منتشره در دی ماه در رابطه با نقض حقوق بشر در حوزه حقوق زنان میتوان به: افزایش همسر آزاری در مازندران، دستگیری ۲ دختر موتور سوار در دزفول، برنامه دولت برای مقابله با بدحجابی در دستگاههای خصوصی، درشش ماه اول سال؛ ثبت ۹۵۰۰ همسرآزاری در تهران اشاره کرد.
کارگری
رویدادها و اخبار کارگری در آذرماه ۹۵ پرشمار بود. معاون وزیر راه و شهرسازی: سالانه ۱۵۰۰ کارگر کشته میشوند، نه ماهه امسال؛ مرگ ۶۵ نفر براثر حوادث ناشی از کار در مازندران، برگزاری دو تجمع اعتراضی کارگران، ازجمله آنها بود.
اصناف
در حوزه اصناف و حقوق صنفی هم این ماه خالی از حوادث نبود چنانکه اعتراضات گسترده متقاضیان مسکن مهر پردیس؛ برگزاری چهار تجمع اعتراضی از برجستهترینهای این رسته بود.
بهداشت و محیط زیست
در زمینهٔ ی بهداشت و محیطزیست در این ماه گزارشها متعددی منتشر شد که غالب آنها با موضوع آلودگی هوا ، محیطزیست و کمبود آب در کشور بود در زمره مهمترین آن می توان به: تلفات ناشی از آنفلوآنزای پرندگان در تالاب میقان اراک به ۲ هزار و ۴۲۲ لاشه رسید، رهاسازی زباله های بیمارستانی و عفونی بیخ گوش کلان شهر زاهدان ،آلودگی هوا مدارس برخی استان های ایران را فردا تعطیل کرد، ریزگردها در اهواز ۱۲ برابر حد مجاز شد؛ آلودگی هوای تبریز ۱۵ روزه شد، وضعیت آب درسیستان و بلوچستان بحرانی است اشاره کرد.
گزارشهای مورد توجه
در این بخش سعی شده به گزارشهایی از نقض حقوق بشر در دی ماه که با حساسیت و توجه بیشتری از سوی افکار عمومی مواجه شدند، اشاره شود. بدیهی ست که این توجه بیشتر، الزاماً به معنی شاخص بودن این دسته از گزارشهای به لحاظ حجم نقض حقوق بشر نیست.
ازجمله گزارشها با توجه خاص میتوان به دستگیری ۲ دختر موتور سوار در دزفول، اسیدپاشی بر زن جوان به دلیل جواب رد به خواستگاری،افزایش همسر آزاری در مازندران،سوزاندن دانش آموز چاروسایی با خط کش داغ توسط معلم، تنبیه دانشآموزی در استان همدان موجب ‘شوک و ترس وی از مدرسه’ شد، رهاسازی ماهانه شش نوزاد در خیابانهای کرج، کشف نوزاد یک روزه در سطل زباله در خمین، خودداری از عمل ضروری پیوند کبد به دلیل شائبه افغانستانی بودن بیمار ایرانی، لغو کنسرت های موسیقی در اراک و عدم صدور مجوز تا اطلاع ثانوی اشاره کرد.
گزارشهای حقوق بشری در سایه کم توجهی
در مقابل بخش قبل، بسیاری از گزارشهای حقوق بشری اساساً باکم توجهی و بعضاً بیتوجهی رسانهها و افراد فعال در شبکههای اجتماعی که به هر ترتیب تشکیلدهندهی قسمتی از افکار عمومی هستند؛ روبهرو شدند. گفتنی است این نوع کمتوجهیهای بعضاً غیر تعمدی یا بعضاً تبعیضات هدفمند، زمینه بیشتری از تداوم و گسترش نقض حقوق بشر را فراهم میآورد.
برای انتخاب مورد اول در این دسته باید به: دو زندانی در رشت اعدام شدند اشاره کرد که با واکنش و حساسیت زیادی در افکار عمومی روبرو نشد. همچنین یک زندانی در مراغه اعدام شد، اعدام دستکم یک زندانی در زندان رشت، تخریب آثار باستانی ۶۰۰ ساله در داراب برای ساخت انبار، زخمی شدن سه شهروند بلوچ در پی تیراندازی مستقیم سپاه در سرباز، بازداشت توام با خشونت سجاد افروزیان در ملکان، احضار گروهی فعالان اردبیلی به پلیس اطلاعات و امنیت، بیش از دوماه بازداشت و بی خبری از یک شهروند اهل اهواز، بازداشت ۴۹ نفر در زاهدان در جریان اعتراض به تخریب منازل نیز از دیگر گزارشهایی بود که در سایه کمتوجهی از سوی افکار عمومی قرار گرفتند.