در روزهای اخیر حدود ۳۰۰ زندانی از زندان اوین به زندان تهران بزرگ منتقل شده‌اند. گفته می شود بنا بر تصمیمات جدید، زندان اوین تنها به عنوان بازداشتگاه موقت استفاده شده و زندانیان با احکام قطعی به زندان تهران بزرگ منتقل خواهند شد. انتقال زندانیان طی روزهای اخیر از بند مالی این زندان آغاز شده است. این در حالی است که وضعیت زندان تهران بزرگ برخلاف استانداردها است و پس از انتصاب علی چهارمحالی رئیس سابق زندان اوین به ریاست زندان تهران بزرگ نیز تغییر مثبتی در وضعیت این زندان ایجاد نشده است.
به گزارش خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، در روزهای اخیر حدود ۳۰۰ زندانی غالبا از بند ۸ زندان اوین به زندان تهران بزرگ منتقل شده‌اند و گفته می شود این روند تا انتقال کامل زندانیان دارای احکام قطعی در این بند که تعداد آنان حدود ۸۰۰ نفر برآورد شده است ادامه خواهد داشت.
این انتقال در حالی صورت می‌گیرد که تراکم جمعیت در زندان تهران بزرگ بالا و بیش از ظرفیت زندان بوده و در یک اتاق با ظرفیت ۱۰ نفر بیش از ۳۰ زندانی نگهداری می‌شوند. وضعیت بهداشت در این زندان نیز نامساعد است. به هر زندانی تنها ۲ عدد پتوی سربازی داده می‌شود که عموما نازک و آلوده به شپش و ساس هستند. همچنین استفاده از سرویس‌های بهداشتی به دلیل قطعی آب و لوله‌کشی نامناسب عملا غیرممکن است. به‌علاوه آب لوله کشی شور و غیرقابل آشامیدن است، همچنین جهت استحمام و شستن البسه و ظروف دسترسی به آب گرم وجود ندارد.
علاوه بر مشکلات آب، بهداشت و تغذیه، رفتار های سلیقه ای مسئولین بخصوص بخش بازرسی و سربازان این یگان نیز همواره باعث نارضایتی و اعتراض گسترده زندانیان بوده است.
مطابق با آئین نامه سازمان زندان‌ها کلیه هزینه درمان زندانیان با سازمان زندان‌ها است اما طبق گزارشات اخیر بیمه زندانیان توسط سازمان زندان‌ها لغو شده و در صورت بیماری زندانیان خود باید هزینه‌های درمان را تقبل کنند.
همچنین وضعیت تغذیه در زندان تهران بزرگ نامناسب است و میوه، لبنیات و گوشت در جیره غذایی زندانیان در نظر گرفته نشده و دسترسی به باشگاه ورزشی نیز وجود ندارد.
از سوی دیگر، در سال‌های اخیر مطابق با آئین نامه سازمان زندان‌ها، زندانیان اتباع خارجی غیر از اتباع کشور افغانستان در صورت درخواست به بند ۸ سالن ۹ زندان اوین منتقل می‌شدند. تعدادی از این زندانیان که عموما به حبس‌های طولانی محکوم شده بودند به مدت بیش از ۱۰ سال در زندان اوین زندانی بودند.
یک منبع مطلع در همین‌باره می‌گوید: “در این سالن زندانیان اتباع خارجی در کارگاه‌های سراجی و نجاری با حقوق ناچیزی (در حدود ۵۰ تا ۱۵۰ هزار تومان در ماه) که می‌گرفتند قادر بودند با تهیه کارت تلفن تماس خارجی گاهی با خانواده‌های خود تماس برقرار کنند. مخصوصا اتباع آفریقایی تبار که هزینه تماس تلفنی آنها بسیار زیاد و در حدود ۲۰۰۰ تومان در هر دقیقه است. حال با انتقال این زندانی‌ها به تیپ ۵ زندان تهران بزرگ عملا امکان کسب درآمدی برایشان غیرممکن شده است و تماس این افراد با خانواده‌هایشان قطع خواهد شد”.
در کنار مشکلات بی شمار زندان تهران بزرگ در این زندان اصل تفکیک جرائم نیز رعایت نمی‌شود و زندانیان با جرائم خشن در کنار زندانیان عادی و سیاسی نگهداری می‌شوند، امری که خردادماه سال جاری منجر به قتل علیرضا شیرمحمدی در همین زندان شد. همچنین در صورت ادامه این روند نگرانی‌هایی از انتقال زندانیان سیاسی و عقیدتی به زندان تهران بزرگ وجود دارد.
زندان مرکزی تهران بزرگ یا زندان فشافویه در ۳۲ کیلومتری جنوب تهران واقع شده است. هدف از ساخت این زندان که کلنگ احداث آن در سال ۷۹ زده شده ساخت اردوگاهی ویژه برای محکومان مواد مخدر بوده است. با این حال هم اکنون تعدادی بسیاری از زندانیان سیاسی – امنیتی و جرائم دیگر نیز در آن نگهداری می‌شوند. شرایط نگهداری زندانیان، وضعیت امکانات رفاهی و بهداشتی این زندان همچنین رفتار مسئولین این زندان با زندانیان همواره بسیار نامناسب گزارش شده است.