با فرارسیدن فصل گرما، بر مشکلات زندانیان زندان زاهدان افزوده شده است. برخی از بندهای این زندان فاقد وسایل سرمایشی هستند و با وجود درخواست های مکرر زندانیان تاکنون هیچگونه دستگاهی به آنها تحویل داده نشده است. این زندانیان همچنین با مشکلات مضاعفی از جمله محرومیت از وعده غذایی کافی و تغذیه مناسب، عدم رسیدگی پزشکی، عدم رعایت اصل تفکیک جرایم، نبود وسایل موردنیاز در فروشگاه زندان و قیمت بالای مواد غذایی و کیفیت بسیار پایین آنها مواجه هستند. از سوی دیگر وجود پررنگ مواد مخدر در این زندان، زندانیان را در معرض آسیب قرار داده است.
به گزارش خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، با فرا رسیدن فصل گرما بر مشکلات زندانیان در زندان زاهدان افزوده شده است.
در کنار مشکلاتی از جمله عدم رسیدگی پزشکی، کاهش جیره غذایی، بلاتکلیفی زندانیان، عدم رعایت اصل تفکیک جرایم، رفتار سلیقه‌ای مسئولین و ضرب و شتم زندانیان توسط مامورین زندان و وجود پررنگ مواد مخدر در این زندان، گرمای طاقت فرسای هوا و نبود وسایل سرمایشی باعث سخت تر شدن تحمل شرایط زندان برای ساکنین ابن محل شده است.
زندان زاهدان دارای ۸ بند است که هر بند آن برای نگهداری ۱۰۰ تا ۲۰۰ زندانی در نظر گرفته شده است. با این حال جمعیت بندهای ۷ و ۸ به ترتیب حدود ۵۰۰ و ۶۰۰ نفر ارزیابی شده و در بندهای دیگر نیز جمعیتی مشابه مازاد بر ظرفیت نگهداری می‌شود.
بر اساس گزارش دریافتی از یکی از زندانیانی که به تازگی از زندان زاهدان آزاد شده، برخی از بندهای زندان دارای کولر نیستند و علیرغم درخواست‌های مکرر زندانیان تاکنون هیچ نوع وسیله سرمایشی در اختیار آنها قرار داده نشده است. شماری از بندها دارای یخچال و آب‌سردکن نیز نیستند و به آنها گفته شده است که باید با هزینه شخصی این وسایل را تهیه کنند.
جیره غذایی شب زندانیان به شکل بی‌سابقه‌ای کاهش یافته است. برای هر ۶ زندانی، ۳ عدد خیار، ۱ کاسه ماست و ۱ قرص نان تافتون توزیع می‌شود. از طرف دیگر در فروشگاه زندان نیز اقلام ضروری زندانیان وجود ندارد و در برابر لیست خریدی که از زندانیان می‌گیرد کالاهای بی کیفیت را با چند برابر قیمت و به بهانه اینکه کالای مورد نظر پیدا نشده، به آنها تحویل می‌دهند. برای مثال هر کنسرو ماهی تن با قیمت ۱۶ هزار تومان، چیزی حدود دو برابر قیمت اصلی به فروش می‌رسد.
از طرفی خانواده‌های زندانیان اجازه تحویل لباس به زندانیان را ندارند. مسئولان زندان زندانی‌ها را مجبور می‌کنند لباس‌های مورد نیاز خود را با هزینه شخصی از تعاونی اشتغال زندان تهیه کنند که در آن لباس‌هایی بی کیفیت و با قیمتی بسیار بالا به فروش می‌رسند.
پزشک بهداری زندان تنها در روزهای دوشنبه و پنجشنبه و از هر بند فقط ۲ یا ۳ زندانی را معاینه می‌کند. اگر هم فردی با مشکلاتی مانند درد کلیه، مشکلات قلبی، کمر درد یا هر نوع بیماری دیگری به بهداری مراجعه کند تنها یک قرص استامینوفن یا آموکسی‌سیلین برای وی تجویز می‌شود. با این حال از اعزام زندانیان به بیمارستان خارج از زندان حتی در موارد ضروری جلوگیری می‌شود. این در حالی است که دندان‌پزشک و چشم‌پزشک نیز در این زندان حضور منظم ندارد.
زندانیان با جرائم مختلف بدون رعایت اصل تفکیک جرایم و اصل سلامت در بند ۲ زندان زاهدان نگهداری می‌شوند، برای مثال ۱۰ زندانی مبتلا به بیماری ایدز در کنار دیگر زندانیان در بند ۲ این زندان تحمل حبس می‌کنند. همزمان از ۶ ماه پیش تاکنون هیچ اقدامی در جهت سمپاشی هیچ یک از بندهای زندان انجام نشده است، آب زندان نیز روزانه ۲ تا ۳ ساعت قطع می‌شود. این مشکلات، زندانیان را در معرض ابتلا به بیماری‌های پوستی و حمله شپش ها قرار داده است.
شمار زیادی از زندانیان از داشتن جای خواب مناسب محروم هستند. در هر اتاق از بندهای این زندان ۳۰ زندانی نگهداری می‌شود، در حالی که هر اتاق داری ۲۲ تخت است و حداقل ۸ نفر روی زمین، در راهروها و حتی نزدیک سرویس‌های بهداشتی می‌خوابند.
رفتار توهین‌آمیز و خشن مامورین زندان با زندانیان را نیز باید به این مشکلات افزود. در اردیبهشت‌ماه سال جاری یک زندانی به نام ناصر دیوبندی پس از انتقال به بخش قرنطینه زندان توسط مسئولین این بند به شدت مورد ضرب و شتم قرار گرفت. این ضرب و شتم و بروز درگیری، به جراحات عمیق در ناحیه دست راست و شکم وی منجر شد. زندانی مجروح پس از مداوای سطحی و بدون رسیدگی پزشکی مناسب مجددا به بند منتقل شد.
یک منبع مطلع در این خصوص به گزارشگر هرانا گفت: “بسیاری از زندانیان بین ۲ تا ۵ سال است که بلاتکلیف هستند و به پرونده‌هایشان رسیدگی نمی‌شود. برای برخی دیگر نیز قرار وثیقه با مبالغی بالا مانند ۵، ۱۰ و حتی ۲۰ میلیارد تومان صادر شده که آنها توان تهیه وثیقه با این مبلغ را ندارند. همچنین افرادی هستند که بین ۱۵ تا ۳۲ سال در حبس هستند اما مورد عفو قرار نگرفته‌اند. درخواست زندانیان برای مرخصی نیز مورد قبول واقع نشده و اکثر زندانیان از مرخصی محروم هستند”.
در اردیبهشت‌ماه سال جاری جمعی از زندانیان این زندان طی نامه‌ای در پاسخ به صحبت‌های رییس قوه قضاییه و اذعان وی به بلاتکلیفی بسیاری از پرونده‌ها، بی اعتمادی خود را نسبت به وعده‌های وی اعلام کردند. آنها در نامه خود نمونه‌هایی از زندانیانی ارایه دادند که به صورت میانگین بیش از سه سال است در بلاتکلیفی به سر می‌برند. همچنین در نامه خود دلیل این اطاله دادرسی را ناکارآمدی اداری و عدم اهتمام قضات در رسیدگی به پرونده‌ها عنوان کرده بودند.
به گفته نزدیکان برخی از زندانیان، توزیع مواد مخدر در این زندان بسیار زیاد است و حتی گفته می‌شود برخی مسئولان زندان نیز در امر توزیع آن مشارکت دارند. همچنین زندانیان برای هر بار ملاقات شرعی با همسر خود که حق قانونی هر زندانی است، باید مبلغ ۲۰۰ هزار تومان پول پرداخت کنند.
لازم به یادآوری است که در تاریخ ۱۰ اردیبهشت‌ماه، در آستانه سفر رییس جدید قوه قضاییه به استان سیستان و بلوچستان، جمعی از زندانیان زندان مرکزی زاهدان طی نامه‌ای سرگشاده به وی، شرایط زندان را وخیم دانسته و بازدیدهای انجام شده را نیز فرمایشی و حتی مشکل‌ساز برای زندانیان توصیف کردند.