کاروانهایی از خودروهای ژاپنی تویوتا، جزء جداییناپذیر تصاویر تبلیغاتی داعش در عراق و سوریه هستند. وزارت دارایی آمریکا از کمپانی تویوتا در این مورد سوال کرده است.
اسلحه، پیکارجویان نقابزده و پرچمهای سیاه، نشانههای غالب در ویدئوهای تبلیغاتی داعش هستند. به این نشانهها باید وانتها و خودروهای استیشن تویوتا را نیز افزود. برای مقامات آمریکایی دسترسی داعش به این همه تویوتای دست اول یا دست دوم به یک معما تبدیل شده است.
بیش از یک سال است که مبدا تویوتاهای تحت تملک داعش در لیبی، عراق و سوریه موضوع بحث است. حال شبکههای تلویزیونی «ایبیسی» و «سیانان» میگویند مقامات وزارت دارایی آمریکا از کنسرن خودروسازی تویوتا خواستهاند که در مورد چگونگی دستیابی داعش به این همه تویوتا توضیح دهند.
مدیران تویوتا گفتهاند هیچ نمیدانند خودروها با وجودی که فروششان از سال گذشته به طور رسمی قطع شده است، چگونه از سوریه سر در میآورند.
اد لویس، مدیر روابط عمومی تویوتا در واشنگتن به شبکه «ایبیسی» گفته است: «طبق قوانین موجود تویوتا، هیچ خودرویی برای مصارف تروریستی یا نظامی یا تغییر مدل به مشتریان فروخته نمیشود.» لویس اضافه کرده که اکثر ماشینهای مشاهده شده در تصاویر داعش، مدلهای قدیمی این کارخانه هستند.
بیش از همه، تویوتا استیشن مدل «هایلوکس» زیر پای شبهنظامیان داعش دیده میشود. این خودرویی است نسبتا کوچک و کم مصرف که مناسب شهر و بیابان است. در شهر رقه که پایتخت داعش در سوریه معرفی میشود، دوسوم خودروهای در حال تردد، این مدل تویوتا هستند.
«تویوتاها از عراق میآیند»
لقمان فیلی، سفیر عراق در آمریکا به نشریه «بیزنس تایمز» گفته که داعش همه خودروها اعم از دست دوم یا نو را میخرد. بیش از همه عنوان میشود که خودروها از طریق مرز عراق و سوریه به دست داعش میرسند.
در دسامبر ۲۰۱۴ نیز انتشار تصویراسلامگرایان افراطی سوریه در یک فورد سیاه رنگ آمریکایی، اسباب شگفتی شد. این فورد وانت به یک لولهکش آمریکایی تعلق داشت و با وجود فروخته شدن در یک حراجی در تگزاس، از سوریه سر در آورده بود. عجیب آن که نام شرکت لولهکشی و شماره تلفن آن از بدنه خودرو پاک نشده بود. این تصویر با قرار داشتن فردی سیاهیوش پشت تیربار در قسمت عقب وانت، در توئیتر منتشر شده بود.
مقامات کمپانی تویوتا میگویند تقاضای وزارت دارایی امریکا بخشی از تحقیقات مربوط به یافتن سرچشمههای مالی و تامیناتی دولت اسلامی است.
اد لویس، سخنگو و مدیر روابط عمومی تویوتا یادآوری کرده که کنترل سرنوشت همه اتومبیلهای فروخته شده میسر نیست: «نمیتوان پیگیری کرد که آیا خودروها دزدیده شدهاند، دوباره به فروش رفتهاند و یا قاچاق شدهاند.»
آن گونه که شبکه «ایبیسی» گزارش داده، میزان فروش خودروهای مدل «هایلوکس» و «لندکروز» در عراق، از ۶هزار دستگاه در سال ۲۰۱۱ به ۱۸هزار دستگاه در سال ۲۰۱۳ رسیده بود. در سال ۲۰۱۴ اما این میزان به ۱۳هزار خودرو تقلیل یافته است.