Reza Amiri
|
امید کوکبی را بهتر بشناسیم
این نابغه ایرانی رتبه ۳۹ کنکور سراسری و رتبه سوم المپیاد علمی آزمایشگاهی شیمی را در ایران کسب نموده است. «امید کوکبی» در سال ۱۳۸۴، با مدارک لیسانس پیوسته فیزیک و مهندسی مکانیک از «دانشگاه صنعتی شریف» فارغ‌التحصیل شد و با بورسیه تحصیلی مرکز تحقیقات فوتونیک اروپا در «بارسلون اسپانیا»، مدارک فوق لیسانس و دکترای خود را در سال ۲۰۱۰ کسب کرد. او برای ادامه تحصیل در مقطع فوق دکترا راهی دانشگاه «تگزاس» (آستین) در «آمریکا» شد و همچنین مدتی در همان دانشگاه به تدریس مشغول بوده است.
«امید کوکبی» ۷ مقاله در ژورنال‌های مهم فیزیک دنیا از جمله «opticsEXPRESS
» و «optics_letters» و ۲۵ مقاله در کنفرانس‌های تراز اول فیزیک جهان را در کارنامه‌ی علمی خویش دارد.
«بیماری‌های گوناگون، عدم رسیدگی و درمان»
این دانشمند فیزیک اتمی علی‌رغم ابتلا به «بیماری‌های گوارشی، سنگ کلیه و فک و لثه» که در اثر عدم رسیدگی مسوولان زندان این بیماری‌ها شدت یافته است. او به همراه تعدادی از زندانیان سیاسی بند ۳۵۰ به سالن قرنطینه زندان اوین (بند زندانیان امنیتی) منتقل شده‌اند.
شرایط قرنطینه یا همان «بند زندانیان امنیتی» بسیار سخت گزارش شده است. گفته شده قرنطینه زیر زمینی فاقد تهویه و پنجره است که شامل ۴ اتاق می‌باشد و در هر اتاق ۲۵ نفر و در مواقعی حتی بیش‌تر از این آمار در آن، افراد زندانی ساکن می‌باشند. نور آفتاب و هواخوری در این سالن وجود ندارد و همچنین محیطی برای قدم زدن و ورزش کردن برای ۱۰۰ نفر فقط ۴ تا دستشویی و حمام وجود دارد که بسیار هم کوچک است، طوری که زندانی اگر مقداری وزنش زیاد باشد، نمی‌تواند به راحتی وارد دستشویی شود.
به دلیل نداشتن تهویه مناسب و وجود امکانات بهداشتی، حشرات زیادی در این بند وجود دارد که به هیمن دلیل بیش‌تر زندانیان دچار مشکلات پوستی می‌شوند. در این بند امکانات فرهنگی و ورزشی ممنوع است، البته اگر آزاد هم بود فضایی برای انجامش وجود ندارد.
همچنین لازم به اشاره است که «امید کوکبی» از مرخصی محروم مانده و طی این مدت طولانی در زندان تنها ۴ مرتبه امکان ملاقات حضوری با خانواده خود را که ساکن «گنبد کاووس» هستند، پیدا کرده است.
نامه امید کوکبی به ریس قوه قضاییه صادق لاریجانی
«هنوز دلایل واقعی بازداشتم و تحمیل نظرات بازجویان به من برایم مبهم باقی مانده است. آنچه می‌دانم این است که سن و سال من و کارنامه زندگی‌ام نشان می‌دهد که فرد سیاسی نبوده‌ام و نیستم و نه خودم و نه خانواده‌ام هیچ‌گونه سابقه عمل یا اندیشه سیاسی و شم سیاسی نداشته‌ایم، چه رسد که شم امنیتی داشته باشم. در بازجویی هنگامی که مشاهده می‌کردم بازجویان بر کارهایی که انجام نداده‌ام اصرار می‌ورزند و هر جا خواسته آنها برآورده شده است دست از سرم برمی‌دارند آسوده می‌شدم به این نتیجه رسیدم که نکاتی بنویسم که آنها خوششان بیاید و زودتر این دوره سخت فیصله یابد و به عواقب برخی از این نکات نادرست نمی‌اندیشم. در شگفتم که آدمی بی تجربه که اجازه حضور وکیل در تحقیقات مقدماتی او را نداده‌اند و فردی اغفال شده توسط بازجویان و سرگردان میان بیم و امید و تهدید و فشار چگونه به آسانی تلقین‌پذیر می‌شود و خود را به خواسته‌های بازجویان می‌سپارد و برای خوشایند آنها و خلاص شدن خویش می‌نویسد و حتی داستان‌سرایی می‌کند.»
«نامه مادر به رهبر جمهوری اسلامی ایران»
«صفر بی‌بی حق‌نظری»، مادر «امید کوکبی» در نامه خود به «علی خامنه‌ای» که در نخستین روز سال تحصیلی ۹۴-۹۵ منتشر شده، به رهبر جمهوری اسلامی یادآوری کرده «برای پنجمین سال متوالی» است که «وقتی در شروع سال تحصیلی، در دانشگاه‌ها باز می‌شود با خود می‌گوییم جای امید در کشوری که رهبرش اینهمه بر پیشرفت علمی تاکید می‌کند در کلاس و درس و دانشگاه است یا در گوشه زندان؟»
«حق‌نظری» در نامه خود به «خامنه‌ای» افزوده است: «نگذارید امسال هم دوباره این سوال را تکرار کنیم.»
مادر «امید کوکبی» در ادامه خطاب به رهبر جمهوری اسلامی نوشته است: «درخواست می‌کنم که دستور دهید پسرم امید جان را که فرزند همین خاک و بوم هست و به خاطر کسب مقام المپیادی و کسب رتبه ۱ منطقه ۳ به عنوان نخبه فیزیک توسط شما در دیدارتان با نخبگان در سال ۱۳۸۲ مورد تقدیر و تشکر قرار گرفته‌اند، آزاد کرده و به جایی که متعلق به آن است یعنی به آغوش درس و دانشگاه به مناسبت بازگشایی مدارس و دانشگاه برگردانید.»
«۱۸ برنده جایزه نوبل فیزیک خواستار آزادی نابغه‌ی فیزیک»
هجده برنده جایزه نوبل فیزیک در نامه‌ای سرگشاده به «رهبر جمهوری اسلامی» خواستار آزادی «امید کوکبی»، فیزیکدان ۳۳ ساله ایرانی شدند که تا امروز در زندان «اوین» زندانی است.
در نامه برندگان جایزه نوبل به رهبری آمده است که «کوکبی» «تنها به خاطر امتناع از همکاری با مراکز تحقیقات نظامی جمهوری اسلامی ایران» زندانی شده است. آنها از «علی خامنه‌ای» خواسته‌اند هرچه سریع‌تر دستور آزادی فوری «امید کوکبی» را صادر کند.
برندگان جایزه نوبل فیزیک، کوکبی را انسانی «شجاع» توصیف کرده‌اند و از او به خاطر «مقاومت در برابر پیشنهاد استفاده از دانشش در پروژه‌هایی که برای بشر مضر است» قدردانی کرده‌اند.
«آرنو الن پنزیاس» برنده جایزه نوبل فیزیک در سال ۱۹۷۸، «نیکولاس بلومبرگن» برنده نوبل فیزیک ۱۹۸۱، «دیوید پولیتزر» برنده جایزه نوبل فیزیک ۲۰۰۴ و «کونستانتین نووسلف» برنده نوبل فیزیک ۲۰۱۰ از امضاکنندگان این نامه هستند.
قوانین و مقرارت داخلی و خارجی در مورد اعتراف اجباری و شکنجه
براساس قوانین ایران اقرار و اعتراف ناشی از شکنجه و اعمال فشار بر متهم فاقد ارزش قانونی است. «اصل ۳۸ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران» در این رابطه مقرر کرده است: «هرگونه شکنجه برای گرفتن اقرار و یا کسب اطلاع ممنوع است. اجبار شخص به شهادت، اقرار یا سوگند، مجاز نیست و چنین شهادت و اقرار و سوگندی فاقد ارزش و اعتبار است. متخلف از این اصل طبق قانون مجازات می‌شود.»
«بند ۹ قانون» احترام به آزادی‌های مشروع و حفظ حقوق شهروندی مصوب ۸۳ نیز همانند قانون اساسی عنوان می‌کند «هرگونه شکنجه متهم به منظور اخذ اقرار و یا اجبار او به امور دیگر ممنوع بوده و اقرارهای اخذ شده بدین‌وسیله حجیت شرعی و قانونی نخواهد داشت.» ماده ۱۶۹ قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۹۲ نیز بیان داشته است که: «اقراری که تحت اکراه، اجبار، شکنجه و یا اذیت و آزار روحی یا جسمی اخذ شود، فاقد ارزش و اعتبار است و دادگاه مکلف است از متهم تحقیق مجدد نماید.»
جمهورى اسلامى ایران از سال ١۹۷۶، به «میثاق بین‌المللى حقوق مدنى و سیاسى» ملحق شده و مطابق با ماده ۹ این میثاق، متعهد به «حفاظت از شهروندان در مقابل سلب آزادى و بازداشت خودسرانه» و متعهد به «برگزارى دادگاه عادلانه در اسرع وقت براى افراد بازداشت شده» است.
و نیز ماده ۴ «کنوانسیون منع شکنجه» که با توجه به ماده ۵ «اعلامیه جهانى حقوق بشر» و ماده ٧ «میثاق بین‌المللى حقوق مدنى و سیاسى»، در خصوص «ممنوعیت اعمال شکنجه یا رفتارها و مجازات‌هاى بی‌رحمانه، غیرانسانى یا ترذیلى نسبت به افراد»؛ جمهورى اسلامى ایران متعهد به اجراى مفاد آن هست؛ جمهورى اسلامى ایران را موظف مى‌کند که «کلیه اشکال شکنجه در قانون جزاى آن کشور، عنوان مجرمانه داشته باشد.»
منابع:
کمپین بین‌المللی حقوق بشر در ایران