تداوم بازداشت یک شهروند اهل پیرانشهر

نزدیک به دو ماه است که یک شهروند اهل پیرانشهر توسط نیروهای امنیتی بازداشت شده و هنوز هیچ خبری درباره وضعیت و محل نگهداری او در دست نیست.

به گزارش خبرگزاری هرانا به نقل از مرکز دموکراسی و حقوق بشر کردستان، یک شهروند در شهرستان پیرانشهر به نام «سلیمان محمدنژاد» که روز سه‌شنبه ۲۰ آذر ۱۳۹۷ توسط نیروهای امنیتی بازداشت و به مکان نامعلومی منتقل شد، از آن زمان نتوانسته است با خانواده‌ی خود ارتباط برقرار کند.

بر اساس این گزارش، روز سه‌شنبه ۲۰ آذرماه ۱۳۹۷ مامورین امنیتی، سلیمان محمدنژاد ۲۰ ساله از اهالی روستای گرگول از توابع دهستان لاهیجان شرقی را پس از ضرب و شتم، بدون ارائه‌ی حکم قضایی بازداشت و به مکان نامعلومی منتقل کردند.

در این گزارش آمده است که نیروهای امنیتی در هنگام بازداشت سلیمان محمدنژاد دلیل بازداشت وی را  «همکاری با یکی از احزاب کرد مخالف نظام» عنوان کرده‌اند.

تا لحظه تنظیم این گزارش خانواده‌ی محمدنژاد علیرغم مراجعه‌ی مکرر به مراجع قضایی و امنیتی پیرانشهر و ارومیه، نتوانسته‌اند اطلاع دقیقی در خصوص سرنوشت و محل نگهداری فرزندشان به دست بیاورند.

پوریا سپهوند، فعال محیط زیست در تهران بازداشت شد

روز شنبه پوریا سپهوند، فعال محیط زیست و کارشناس موسسه حیات وحش میراث پارسیان توسط نیروهای امنیتی در تهران بازداشت و به مکان نامعلومی منتقل شده است.

به گزارش خبرگزاری هرانا به نقل از آفتاب نیوز، روز شنبه ۱۳ بهمن‌ماه ۱۳۹۷، پوریا سپهوند، یک فعال محیط زیست دیگر در تهران بازداشت و به مکان نامعلومی شد.

این خبر هنوز از سوی مقامات قضایی تائید یا تکذیب نشده است.

از دلایل بازداشت و محل نگهداری این فعال محیط زیست تا لحظه تنظیم این گزارش اطلاعی در دست نیست.

بازداشت این فعال محیط زیستی در حالی صورت می گیرد که طی همان روز دومین جلسه محاکمه هشت تن از فعالان محیط زیستی بازداشتی در شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب به ریاست قاضی صلواتی برگزار شد.

علاوه بر این افراد، کاووس سیدامامی و تعداد دیگری از همکاران وی در «مؤسسه حیات ‌وحش میراث پارسیان» در ماه‌های پایانی سال گذشته به اتهام مرتبط بودن با یک پرونده جاسوسی بازداشت شده بودند. دو هفته بعد از بازداشت به خانواده کاووس سیدامامی اطلاع داده شد که او در زندان جان باخته است.

طی ماه گذشته نیز شماری از فعالان محیط زیست در استان کردستان توسط نیروهای امنیتی بازداشت و به مکان نامعلومی منتقل شده اند. از دلایل بازداشت و سرنوشت این افراد پس از بازداشت اطلاعی در دست نیست.

در خواست مرخصی استعلاجی برای نرگس محمدی

محمود بهزادی راد، وکیل مدافع نرگس محمدی، زندانی سیاسی محبوس در بند زنان زندان اوین از درخواست مرخصی استعلاجی برای موکلش خبر داد. این درخواست به دادیار ناظر زندان داده شده و او نیز باید به دادستان ارائه کند تا در صورت موافقت، نرگس محمدی به مرخصی استعلاجی اعزام شود. وی همچنین با اشاره به جلوگیری از اعزام موکلش به بیمارستان طی هفته گذشته اعلام کرد که یک بار دیگر برای وی نوبت معاینه گرفته‌ایم. از طرفی با اینکه درخواست داده شده که پرونده پزشکی به کمیسیون عالی پزشکی قانونی ارسال شود،اما هنوز این اتفاق نیفتاده است.

به گزارش خبرگزاری هرانا به نقل از ایرنا، امروز دوشنبه ۱۵ بهمن‌ماه ۱۳۹۷، محمود بهزادی راد، وکیل مدافع نرگس محمدی با اعلام خبر درخواست مرخصی استعلاجی برای موکلش گفت: با توجه به اینکه موکلم به عمل جراحی نیاز دارد از دادستانی درخواست مرخصی استعلاجی کردیم.

این وکیل دادگستری افزود: درخواست مرخصی استعلاجی موکلم، تحویل دادیار ناظر زندان شده است و دادیار نیز به دادستان ارائه می کند تا در صورت موافقت، موکلم برای پیگیری های درمانی به مرخصی بیاید.

بهزادی راد توضیح داد: با توجه به اینکه در مرتبه قبلی به رغم دریافت وقت پزشک، موکلم به بیمارستان ایرانمهر اعزام نشد، مجدد برای تاریخ های ۲۳، ۲۴ و ۲۷ بهمن وقت معاینه گرفتیم و به زندان ارائه کردیم

وکیل مدافع نرگس محمدی ابراز امیدواری کرد این بار موکلش برای معاینه توسط پزشکان متخصص به بیمارستان اعزام شود.

بهزادی راد در پاسخ به این سوال که آیا پرونده نرگس محمدی به کمیسیون عالی پزشکی قانونی ارسال شده است یا خیر گفت: به رغم اینکه درخواست ارسال پرونده به کمیسیون عالی پزشکی قانونی را کردیم اما هنوز پرونده ارسال نشده است.

وی افزود: در مرتبه قبلی، کمیسیون پزشکی قانونی بدون اینکه پرونده پزشکی موکلم را از بیمارستان بخواهد یا نظر پزشک معالج متخصص را اخذ کند، در خصوص بیماری او نظر داد که این نظر بسیار مهم بود بنابراین نسبت به آن اعتراض و درخواست کردیم پرونده به کمیسیون عالی پزشکی قانونی ارجاع شود.

محمود بهزادی راد، پیشتر در تاریخ ۷ بهمن‌ماه از عدم اعزام موکلش به بیمارستان علیرغم پذیرش درخواست اعزام وی توسط دادیار ناظر بر زندان اوین و ارائه درخواست به بهداری زندان خبر داده بود. وی در تاریخ ۳ بهمن‌ماه نیز از خودداری مسئولین زندان اوین برای اعزام نرگس محمدی به بیمارستان خبر داده و گفته بود: امروز (چهارشنبه) به زندان اوین مراجعه کردم و گفتم وضعیت موکلم خطرناک است. وقت اعزام هم برای روز یکشنبه هفته آینده گرفته بودیم اما متاسفانه اراده‌ای برای اعزام وجود ندارد. نامه اعزام به پزشک را خانواده موکلم دو روز پیش به زندان بردند اما تحویل نگرفتند و الان حدود دو هفته است که خانم محمدی داروی ضد تشنج ندارد و همین مساله ما را قدری نگران کرده است.

لازم به ذکر است که نرگس محمدی و نازنین زاغری، در تاریخ ۹ دی ماه طی نامه‌ای اعلام کرده بودند در اعتراض به چگونگی نحوه رسیدگی به وضعیت درمانی‌شان در مرحله اول به مدت سه روزه دست به اعتصاب غذا می زنند. آنها اعتصاب غذای خود را از روز ۲۴ دی‌ماه شروع و ۲۶ دی‌ماه به آن پایان داده بودند.

نرگس محمدی، نایب رییس کانون مدافعان حقوق بشر ایران، که از تاریخ ۱۵ اردیبهشت ١٣٩۴در زندان بسر می‌برد، برای سه اتهام به ۱۶ سال زندان محکوم شده است. پنج سال برای ” اجتماع و تبانی علیه نظام” یک سال برای “برای تبلیغ علیه نظام” و ده سال برای تاسیس و همکاری با انجمن لگام، انجمنی برای لغو مجازات اعدام، مطالبه‌ای که از سوی حکومت در ایران تحمل نمی‌شود. بنا بر ماده ۱۳۴ قانون مجازات اسلامی و با در نظر داشت «مجازات اشد»، نرگس محمدی باید ١٠ سال زندان را تحمل کند.

برنامه روزيکشنبه 3 ماه فوريه 2019 برابر با 14 بهمن ماه 1397

گفتگو با جناب دکتر هوشنگ امير احمدی در مورد شرايط فعلی ايران و راه برونرفت از اين بحران.

برای دانلود فايل صوتی روی فلش کليک کنيد.

حسین رضایی، فعال صنفی معلمان با قرار وثیقه آزاد شد

حسین رضایی، معلم و دبیر کانون صنفی معلمان بوشهر، ساعاتی پیش با تودیع قرار وثیقه آزاد شد. وی در تاریخ ۶ بهمن ماه توسط نیروهای امنیتی این شهر بازداشت و به مکان نامعلومی منتقل شده بود.

به گزارش خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، امروز شنبه ۱۳ بهمن‌ماه ۹۷، حسین رضایی، معلم و دبیر کانون صنفی معلمان بوشهر، با تودیع قرار وثیقه، به صورت موقت و تا پایان مراحل دادرسی آزاد شد.

لازم به ذکر است روز جمعه ۱۲ بهمن ماه، شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی فرهنگیان ایران طی بیانیه‌ای با اشاره به بازداشت حسین رضایی و برخوردهای قضایی و امنیتی با فعالان صنفی و چهره‌های شناخته شده جنبش معلمان ایران، این برخوردها را محکوم کرد و خواهان احترام مقام‌های ایران به حقوق صنفی و شهروندی معلمان شده بود.

این معلم بوشهری روز شنبه ۶ بهمن‌ماه توسط ۳ تن از نیروهای امنیتی در مقابل منزل شخصی بازداشت و به مکان نامعلومی منتقل شده بود.

پیش‌تر یک منبع نزدیک به خانواده آقای رضایی به گزارشگر هرانا گفته بود: “حدود ساعت ۲ بعد از ظهر روز شنبه، ۳ تن از نیروهای امنیتی به منزل آقای رضایی رفته و وی را پیش از ورود و در مقابل پارکینگ منزل بازداشت کردند. علیرغم پیگیری خانواده آقای رضایی تاکنون از وضعیت و محل بازداشت وی اطلاعی در دست نیست”.

وی همچنین افزود: “حسین رضایی، مترجم زبان انگلیسی، استاد دانشگاه، دبیر رسمی آموزش و پرورش و فعال صنفی معلمان طی دو ماه اخیر بارها تحت فشارهای امنیتی و قضایی بوده و طی چند وقت اخیر نیز دو بار به اداره اطلاعات احضار و بازجویی شده بود”.

طی سال جاری فشار بر فعالین صنفی معلمان و فرهنگیان کشور افزایش یافته است. در ماه‌های اخیر تعداد زیادی از معلمان و فعالین صنفی معلمان احضار، بازداشت و برخی نیز به حبس محکوم شده‌اند. تجمعات اعتراضی معلمان نیز که در شهرهای مختلف کشور صورت می‌گیرد غالبا با تهدید، احضار و بازداشت توسط نهادهای امنیتی همراه بوده است.

همچنین در جریان تحصن سراسری آبان ماه معلمان که به دعوت شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی فرهنگیان صورت گرفته بود، تعدادی از معلمان بازداشت و نهایتا در تاریخ‌های مختلف با قرار وثیقه آزاد شدند.

رضا خندان و فرهاد میثمی به حکم دادگاه انقلاب اعتراض کردند

وکیل مدافع رضا خندان و فرهاد میثمی از از ثبت درخواست تجدیدنظر خواهی نسبت به حکم صادره توسط شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب درباره موکلین خود خبر داد. بر اساس این حکم این دو فعال مدنی هر کدام به ۶ سال حبس تعزیری و ۲ سال محرومیت از خروج از کشور و عضویت در احزاب و گروه‌های سیاسی و اجتماعی، فعالیت رسانه‌ای و مجازی محکوم شده بودند.

به گزارش خبرگزاری هرانا به نقل از ایسنا، امروز شنبه ۱۳ بهمن‌ماه ۱۳۹۷، محمد مقیمی، وکیل مدافع فرهاد میثمی و رضا خندان گفت که  امروز رسماً اعتراض تجدیدنظر خواهی نسبت به پرونده موکلین خود را ثبت کردم.

وی افزود: باید شعبه رسیدگی کننده معین شود و پرونده در نوبت رسیدگی قرار گیرد و از این لحاظ زمان بر است.

وکیل مدافع این دو فعال مدنی در تاریخ ۲ بهمن‌ماه طی یادداشتی اعلام کرده بود:” امروز ۲ بهمن‌ماه ۱۳۹۷ حکم شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب تهران در خصوص اتهامات آقایان فرهاد میثمی و رضا خندان به اینجانب ابلاغ شد. هر یک از ایشان به اتهام “اجتماع و تبانی به قصد ارتکاب جرم علیه امنیت کشور” به ۵ سال و به اتهام “فعالیت تبلیغی علیه نظام” به ۱ سال حبس محکوم شدند. ایشان همچنین، به مدت ۲ سال از عضویت در احزاب و گروه‌های سیاسی و اجتماعی، فعالیت در فضای مجازی، رسانه‌ها، مطبوعات و خروج از کشور محروم شده‌اند”.

لازم به یادآوری است که در تاریخ ۲۸ آذرماه جلسه دادگاه رسیدگی به اتهامات مطروحه علیه فرهاد میثمی و رضا خندان در شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب تهران به ریاست قاضی صلواتی برگزار شده بود.

فرهاد میثمی، عصر روز سه‌شنبه ۹ مرداد ۹۷ توسط نیروهای امنیتی و در منزل شخصی خود بازداشت شده بود.

هرانا مورخ سه‌شنبه ۱۳ شهریورماه ۱۳۹۷ نیز در گزارشی از بازداشت رضا خندان در منزل شخصی خود توسط نیروهای امنیتی خبر داده بود. وی در همان روز پس از تفهیم اتهام در شعبه ۷ بازپرسی دادسرای اوین و صدور قرار وثیقه به زندان اوین منتقل شد.

در حال حاضر رضا خندان با قید وثیقه آزاد و فرهاد میثمی نیز در زندان اوین به سر می‌برد.

تداوم بازداشت حکیمه احمدی، فعال ترک در مرند

حکیمه احمدی، فعال ترک (آذربایجانی) اهل مرند که در تاریخ ۲۶ مهرماه توسط نیروهای امنیتی بازداشت و به بازداشتگاه اداره اطلاعات این شهر منتقل شده بود، با گذشت بیش از سه ماه کماکان به صورت بلاتکلیف در بازداشت به سر می‌برد.

به گزارش خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، با گذشت نزدیک به سه ماه و نیم از زمان بازداشت، حکیمه احمدی، فعال ترک (آذربایجانی) کماکان به صورت بلاتکلیف در بازداشت به سر می‌برد.

گفته می‌شود در چهارمین ماه بازداشت، دادگاه به بهانه تکمیل تحقیقات از سوی اطلاعات سپاه کماکان با صدور قرار وثیقه برای حکیمه احمدی موافقت نکرده است؛ با این حال تاکنون اتهاماتی ازجمله “اقدام علیه امنیت ملی”و “تشکیل گروه و دسته جات غیر قانونی” به وی تفهیم شده است.

لازم به ذکر است حکیمه احمدی در پی مضروب شدن در بازداشتگاه و آسیب دیدن دنده‌ها و انگشتان در تاریخ ۸ آبان‌ماه به بیمارستان منتقل شده و در تاریخ ۱۱ آبان‌ماه مجددا به بازداشتگاه اداره اطلاعات مرند بازگردانده شده بود.

غلامرضا قربانی همسر حکیمه احمدی، روز سه‌شنبه ۸ آبان‌ماه با انتشار ویدئویی از ضرب و شتم همسرش توسط نیروهای امنیتی و انتقال وی به بیمارستان نامشخصی به دلیل شکستگی دنده‌ها و جراحات وارده به انگشتانش خبر داده و گفته بود مامورین طی تماس تلفنی از گفتن نام بیمارستان امتناع کرده و اجازه ملاقات نیز نداده‌اند و همچنین به وی گفته‌اند هزینه درمان همسرش را باید شخصا بپردازد.

حکیمه احمدی، در تاریخ ۲۶ مهرماه ۹۷ در منزل شخصی خود در شهر مرند توسط نیروهای امنیتی بازداشت و به مکان نامعلومی منتقل شده بود.

پیش‌تر یک منبع در این خصوص به هرانا گفته بود که نیروهای امنیتی پس از ورود به منزل خانم احمدی، همسر وی را با سلاح تهدید کرده و بدون توضیحی پس از تفتیش منزل، خانم احمدی را بازداشت کرده بودند.

گفتنی است خانم احمدی در شهریورماه سال جاری نیز توسط نیروهای امنیتی بازداشت و پس از سه روز با قرار وثیقه ۱۰۰ میلیون تومانی آزاد شده بود.

ترک (آذربایجانی) های ایران مانند سایر جمعیت‌های اتنیکی کشور در معرض تضییع نظام‌مند حقوق پایه‌ای قرار دارند، هر چند این تبعیض در مورد آنها کمتر شکل مذهبی دارد و عمدتا بر مباحث فرهنگی و هویتی استوار است.

هرانا پیشتر در گزارشی تفضیلی به بررسی برخوردهای امنیتی با فعالان ترک و افزایش فشار بر روی این شهروندان از ابتدای سال جاری تا تاریخ ۸ آذرماه ۹۷ پرداخته بود.

سعید صادقی فر، فعال ترک با تودیع قرار آزاد شد

سعید صادقی فر، فعال ترک (آذربایجانی)، عصر روز پنجشنبه، با تودیع قرار و تا پایان مراحل دادرسی آزاد شد. وی روز سه شنبه ۹ بهمن ماه در محل کار خود در شهر اردبیل توسط نیروهای امنیتی بازداشت و به مکان نامعلومی منتقل شده بود.

به گزارش خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، عصر امروز پنجشنبه ۱۱ بهمن ماه ۹۷، سعید صادقی‌فر، فعال ترک (آذربایجانی) با تودیع قرار و تا پایان مراحل دادرسی آزاد شد.

یک منبع نزدیک به این شهروند اردبیلی به گزارشگر هرانا گفت: “آقای صادقی‌فر، عصر روز جاری پس از پایان مراسم چهلم درگذشت مادرش با تودیع قرار آزاد شد. “فعالیت تبلیغی علیه نظام” اتهامی است که توسط شعبه ۱۲ دادیاری اردبیل به این شهروند تفهیم شده و دلیل این اتهام پلاکاردهای تهیه شده در مراسم خاکسپاری مادرش بوده است”.

روز سه‌شنبه ۹ بهمن‌ماه ۱۳۹۷ این شهروند ساکن اردبیل توسط نیروهای امنیتی بازدشت و به مکان نامعلومی منتقل شده بود.

گفته می‌شود آزادی آقای صادقی‌فر پس از اتمام مراسم چهلم درگذشت مادرش صورت گرفته است و پیش‌تر نیز پس از مراسم درگذشت مادرش به خاطر پلاکاردهایی که توسط فعالین ترک دیگر تدارک دیده شده بود، بارها از سوی اداره اطلاعات اردبیل احضار شده بود.

سعید صادقی‌فر روز دوشنبه ۲۴ دی‌ماه سال جاری، طی ابلاغیه‌ای به شعبه دوم دادگاه انقلاب اردبیل احضار شده بود. جلسه دادگاه وی در روز چهارشنبه ۳ بهمن‌ماه به همراه چهار فعال ترک دیگر در شعبه دوم دادگاه انقلاب اردبیل برگزار و اتهام “تشکیل دسته غیرقانونی جهت برهم زدن امنیت کشور” علیه آنها مطرح شده بود.

این شهروند اهل اردبیل در تاریخ ۱۱ تیرماه به همراه چند شهروند دیگر توسط ماموران اداره اطلاعات این شهرستان در رابطه با مراسم قلعه بابک بازداشت و پس از صدور قرار وثیقه ۵۰ میلیون تومانی در تاریخ ۱۹ تیرماه آزاد شده بود.

از سعید صادقی‌فر یک کتاب شعر به نام “قورخو بله یینه بوکولن ایمگه” به زبان ترکی (آذری) توسط انتشارات “یایلیق” به چاپ رسیده است.

ترک (آذربایجانی) های ایران مانند سایر جمعیت‌های اتنیکی کشور در معرض تضییع نظام‌مند حقوق پایه‌ای قرار دارند، هر چند این تبعیض در مورد آنها کمتر شکل مذهبی دارد و عمدتا بر مباحث فرهنگی و هویتی استوار است.

هرانا پیشتر در گزارشی تفضیلی به بررسی برخوردهای امنیتی با فعالان ترک و افزایش فشار بر روی این شهروندان از ابتدای سال جاری تا تاریخ ۸ آذرماه ۹۷ پرداخته بود.

بازداشت یک نوکیش مسیحی توسط نیروهای امنیتی در شیراز

روز جمعه، اسماعیل مغربی نژاد، نوکیش مسیحی ۶۴ ساله توسط نیروهای امنیتی در شیراز بازداشت و به مکان نامعلومی منتقل شده است.

به گزارش خبرگزاری هرانا به نقل از ماده ۱۸، روز جمعه ۵ بهمن‌ماه ۱۳۹۷، اسماعیل مغربی نژاد، نوکیش مسیحی اهل شیراز توسط نیروهای امنیتی بازداشت و به مکان نامعلومی منتقل شده است.

بر اساس این گزارش ماموران امنیتی پس از بازداشت اسماعیل مغربی‌نژاد او را با خود به محل زندگی‌اش برده و پس از تفتیش خانه، وسایل شخصی او مانند لپ‌تاپ، تلفن همراه، کتاب‌های مسیحی و نوشته‌های روزانه او را ضبط کرده و با خود بردند.

ماموران امنیتی مدعی شدند که حکم جلب به همراه دارند ولی درخواست اسماعیل مغربی‌نژاد برای مشاهده آن را رد کردند. پس از بازداشت او خانواده این شهروند تلاش کردند با مراجعه به نهادهای قضایی از محل بازداشتگاه و سرنوشت او اطلاعی به دست آورند؛ اما مقامات قضایی به خانواده او گفتند که اسماعیل مغربی‌نژاد در هیچ یک از بازداشتگاه‌های آنها به سر نمی‌برد و باید او را به عنوان یک شخص گمشده قلمداد کنند.

چندی بعد اسماعیل مغربی‌نژاد با خانواده خود تماس گرفت و اعلام کرد که از محل نگهداری و همچنین اتهام خود بی‌خبر است.

در این گزارش آمده که این شهروند مسیحی ۶۴ سال دارد و به دلیل باور خود بارها از سوی نهادهای امنیتی حکومت ایران تحت فشار قرار گرفته بود. منابع آگاه نزدیک به اسماعیل مغربی‌نژاد در گفتگوی با سازمان ماده ۱۸ گزارش دادند که حدود ۱۰ سال پس از گرویدن او به دین مسیحیت، “سوء قصدی به جان او صورت گرفت که نافرجام ماند و او نجات یافت”.

لازم به اشاره است علیرغم اینکه طبق قانون مسیحیان به عنوان یک اقلیت دینی به رسمیت شناخته می‌شوند، با این حال دستگاه‌های امنیتی مسئله‌ی گرویدن مسلمانان به مسیحیت را با حساسیت خاصی دنبال می‌کنند و برخورد قهرآمیزی با فعالان این عرصه دارند.

برخورد با نوکیشان مسیحی در ایران در حالی صورت می گیرد که طبق ماده ۱۸ اعلامیه جهانی حقوق بشر و ماده ۱۸ میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی هر شخصی حق دارد از آزادی دین و تغییر دین با اعتقاد و همچنین آزادی اظهار آن به طور فردی یا جمعی و به طور علنی یا در خفا برخوردار باشد.

اصل بیست و ششم قانون اساسی به صراحت بر آزادی فعالیت اقلیت‌های دینی تاکید شده و در این اصل آمده است: “احزاب، جمعیت‌‏ها، انجمن‌‏های سیاسی و صنفی و انجمن‌های اسلامی یا اقلیت‌های دینی شناخته‌شده آزادند، مشروط به این که اصول استقلال، آزادی، وحدت ملی، موازین اسلامی و اساس جمهوری اسلامی را نقض نکنند. هیچ‌کس را نمی‌توان از شرکت در آنها منع کرد یا به شرکت در یکی از آنها مجبور ساخت.