Reza Amiri
رادیو پارس – آنچه در پی می آید گزارش اجمالی و ماهیانه وضعیت حقوق بشر در ایران در دوره زمانی مهرماه ۹۴ است که به همت نهاد آمار، نشر و آثار مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران تهیه شده است، این گزارش با توجه به حجم محدود آن و نیز به دلیل عدم اجازه فعالیت گروه های مستقل مدافع حقوق بشر در ایران نمی تواند بازتاب دهنده کامل وضعیت حقوق بشر در ایران باشد.لازم به یادآوری است بخش آمار این تشکل بصورت سالانه گزارش مفصل تر خود را از وضعیت حقوق بشر در ایران به اشکال آماری و تحلیلی منتشر می کند.
گزارش تفصیلی، آماری نقض حقوق بشر در مهرماه ۱۳۹۴
در مهر ماه سال ۱۳۹۴ نقض سامانمند حقوق بشر در ایران همچون گذشته ادامه داشت و این ماه با اعدام ۳۲ نفر در شهرهای اردبیل، شیراز، کرج، کازرون، بندرعباس، رشت، قزوین و یزد به پایان رسید.
از برجسته ترین گزارش های اعدام در این ماه باید به اجرا حکم اعدام سه متهم به محاربه در خیابان ارشاد کازرون در ملاء عام و اعدام ۶ زندانی در یزد اشاره کرد که اغلب این اعدام ها مخفیانه و بدون پوشش رسانه های دولتی انجام شد.
یکی از مورد توجه‌ترین و بحث‌برانگیزترین گزارشات در این زمینه، اعدام فاطمه سالبهی بود که در ۱۷ سالگی به اتهام قتل همسرش بازداشت شده و پس از رسیدن به سن بلوغ حکم قصاص وی علیرغم اعتراضات سازمان های داخلی و بین المللی اجرا شد، اعدام فاطمه سالبهی یکی از اولین موارد اجرای حکم اعدام کودکان بزهکار پس از اجرای قانون جدید مجازات اسلامی محسوب می شد و به نگرانی ها درباره ادامه اعدام کودکان بزهکار در ایران دامن زد.
در مهردماه ۱۳۹۴ در کنار تمام اعدام های صورت گرفته شاهد بخشش و نجات ۱۶ نفراز محکومین به قصاص بودیم که نجات جان یک محکوم به اعدام با همیاری هنرمندان عرصه موسیقی و بخشش یک محکوم به اعدام پس از ۱۲ سال از جمله آنها بود.
این ماه همچنین با تداوم تعرض به حقوق اولیه اقلیت‌های قومی و دینی در ایران همراه بود که بارزترین آنها، صدور شش ماه حبس برای یک فعال مدنی در آستارا، بازداشت یک فعال مدنی در مشکین شهر و همچنین بیش از چهارصدهزار کودک افغانی موفق به ثبت نام در مدرسه نشدند.
در رابطه با نقص حقوق شهروندان بهایی نیز همانند گذشته شاهد موارد متعدد تبعیض و آزار و اذیت بودیم، گزارشات سه شهروند بهایی در گرگان محاکمه شدند و آغاز محکومیت دو شهروند بهایی در یزد از جمله آنان بود.
یکی از بارزترین گزارشات تضییع حقوق بهاییان در رابطه با مصادره زمین های کشاورزی یک شهروند بهائی در سمنان بود.
در زمینه حقوق شهروند اهل سنت نیز گزارشاتی منتشر گردید از جمله، بازداشت مجدد ماموستا محمد برائی و بازداشت ۶ تن در استان گلستان بود.
درزمینهٔ حقوق کودکان نیز گزارش هایی منتشر شد که برجسته‌ترین آنها عبارت بود از خرید قولنامه‌ای دختر یک ساله در مشهد، هفتاد و پنج هزار کودک پشت در مدرسه ماند‌ند ، مرگ دو کودک بر اثر برق گرفتگی.
درزمینه حقوق اولیه زنان در ایران همچنان در ماهی که گذشت قدم جدی برای تحقق شعار برابری جنسی از سوی دستگاه حاکمه برداشته نشد، زنان ایرانی همچنان شاهد نقض متعدد حقوق خود بودند، از پراهمیت‌ترین گزارش های نقض حقوق بشر در حوزه حقوق زنان به نیلوفر اردلان همچنان به دنبال پاسپورت برای حضور در بازی های بین المللی،دستگیری یک خواننده و مدلینگ زن در استان البرز،رد صلاحیت دولت توسط یک نماینده مجلس در طرح موضوع اصلاح قانون خروج زنان از کشورو درخواست مجدد آمنه بهرامی(قربانی اسید پاشی اصفهان) از مسئولان؛ کمک کنید راحت نفس بکشم بود.
رویدادها و اخبار کارگری در مهرماه نیز به سان ماه‌های گذشته پرشمار بود از جمله انها، مرگ ۱۳۷ کارگر تهرانی در حوادث کار در پنج ماه نخست سال، حسن رسول نژاد به زندان رفت، پنجاه کارگر کربنات سدیم اخراج شدند، تجمع کارگران اخراجی شرکت کشت و صنعت کارون در مقابل فرمانداری شوشتر، بازداشت یک فعال کارگری در تبریز و همچنین در این ماه ۱۱ گزارش مربوط به مرگ کارگران در محل کار بود.
در حوزه اصناف و حقوق صنفی هم این ماه خالی از حوادث نبود چنانکه رامین زندنیا عضو انجمن صنفی معلمان به همراه خانواده بازداشت شد، جمع‌آوری مانتوهای آستین کوتاه و جلو باز از بازار و همچنین برداشت از حقوق کارمندان به عنوان کمک به مردم یمن از برجسته ترین های این رسته بودند.
درزمینهٔ ی بهداشت و محیط زیست در این ماه گزارش های اندکی منتشر شد که غالب آنها با موضوع آلودگی هوا و محیط زیست در کشور بود که از جمله مهمترین آن هشت برابر حد مجاز؛ ریزگردها در آبادان و خرمشهر است.
توجه خاص به موارد نقض حقوق بشر
در این بخش سعی شده به گزارش‌هایی از نقض حقوق بشر در مهرماه که با حساسیت و توجه بیشتری از سوی افکار عمومی مواجه شدند، اشاره شود. بدیهی ست که این توجه بیش‌تر، الزاماً به معنی شاخص‌تر بودن این دسته از گزارش‌ها به لحاظ حجم نقض حقوق بشر نیست.
از جمله گزارش ها با توجه خاص می توان به بازداشت مرتضی نعمت اللهی، از مسئولان شبکه جهانی مرجعیت، اسیدپاشی مرد افغانستانی به صورت همسرش در مشیریه، صدور قرار مجرمیت متهمان پرونده آزار معلولان دریک مرکز خصوصی، تبعید سه نفر از پرسنل بیمارستان خاتم‌النبیاء ایرانشهر، آسیب دیدگی چهار نفر در اثر اسیدپاشی در شهرستان جلفا اشاره کرد.
همچنین اعدام فاطمه سالبهی را نیز باید در زمره پرتوجه ترین گزارش های مهرماه دانست
گزارش‌های حقوق بشری، در سایه‌ی کم توجهی
در مقابل بخش قبل، بسیاری از گزارش‌های حقوق بشری اساساً باکم توجهی و بعضاً بی‌توجهی رسانه‌ها و افراد فعال در شبکه‌های اجتماعی که به هر ترتیب تشکیل‌دهنده‌ی قسمتی از افکار عمومی هستند، روبه‌رو شدند. گفتنی است این نوع کم توجهی‌های بعضاً غیر تعمدی یا بعضاً تبعیضات هدفمند، زمینه بیشتری از تداوم و گسترش نقض حقوق بشر را فراهم می‌آورد.
برای انتخاب مورد اول در این دسته باید به بیش از شش سال بلاتکلیفی هفت زندانی سنی‌مذهب اشاره کرد که علیرغم اهمیت با واکنش و حساسیت زیادی در افکار عمومی روبرو نشد. همچنین شش زندانی در کرج اعدام شدند، متهم به قتلی که با وجود رضایت اولیای دم باز هم در خطر اعدام است، اعدام ۶ زندانی در یزد، متهم به قتل، ۶۰ روز تا اعدام فاصله دارد / ۴۰۰ میلیون تومان تا آزادی نیز از دیگر گزارشاتی بود که در سایه کم توجهی از سوی افکار عمومی قرار گرفتند.
